De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 14 juli 2021, ter bespreking van de Voorjaarsnota:

Constaterende, dat:

  • Uit het rapport ‘Stelsel in Groei[1]‘ is gebleken dat de gemeenten alleen al in 2019 ca. 1,7 miljard euro tekort kwamen voor de jeugdzorg;
  • Uit het adviesrapport ‘RUST-REINHEID-REGELMAAT: evenwicht in de bestuurlijk-financiële verhoudingen[2]‘, blijkt dat het Rijk een koekoeksjong in de gemeentelijke financiën heeft geplaatst, en dat de Raad voor Openbaar Bestuur het Rijk oproept niet meer te winkelen met andermans portemonnee;
  • Er behalve bovenstaande rapporten, nog veel meer onderzoeken zijn gedaan en rapporten zijn verschenen (onder andere van de toezichthoudende provincies) waaruit blijkt dat de financiële tekorten niet worden veroorzaakt door incidenteel slecht management van een enkele gemeente, maar zich voordoen bij een heel groot deel van de 352 Nederlandse gemeenten;
  • Uit alle rapporten blijkt dat de oorzaak van de financiële tekorten ligt bij het Rijk dat, door een stapeling van kortingen (opschalingskorting) overheveling van taken zonder voldoende middelen (jeugdzorg) of sturingsmogelijkheden (jeugdzorg en Wmo), gemeenten voor een onmogelijke opgave heeft gesteld;
  • Dat Den Haag de begroting straks alleen nog maar sluitend krijgt door een beroep te doen op de reserves, waarbij structurele kosten worden gedekt door incidenteel geld, wat op termijn dus niet volgehouden kan worden;
  • Het weerstandsvermogen van Den Haag binnen een jaar met 24% gedaald is tot 78,2 mln. waardoor de ratio van het weerstandsvermogen onvoldoende is om de risico’s af te dekken;
  • de Hagenaars en Hagenezen onvermijdelijk geconfronteerd gaan worden met allerlei bezuinigingen op belangrijke voorzieningen op het gebied van sport en cultuur, zoals het (deels) sluiten van zwembaden en bibliotheken, bezuinigingen op onderhoud van de openbare ruimte, op de handhaving, op Wmo, zorg en welzijn (gesloten buurthuizen) en alle andere terreinen;

Overwegende, dat:

  • Den Haag al langere tijd in samenwerking met andere gemeenten, alleen en in VNG-verband aangeeft dat de situatie onhoudbaar is geworden;
  • Alle rapporten, overleggen, acties en smeekbed niet voldoende hebben opgeleverd;
  • Met het toekennen van de compensatie Jeugdzorg vanuit het Rijk enig perspectief geboden is voor 2022, maar niet voor de jaren daarna;
  • waardoor het sluitend maken van de begroting in Den Haag onmogelijk wordt of zal leiden tot forse bezuinigingen en kaalslag op het voorzieningenniveau;

Verzoek het college om:

Indien

  1. Voor de jaren 2021 en 2022 er geen extra middelen van het Rijk komen om de tekorten – van de jeugdzorg plus de andere tekorten die de VNG inmiddels heeft onderkend zoals o.a. veroorzaakt door de aanzuigende werking van de Wmo – terug te dringen,

en

  • Bij de kabinetsformatie niet daadwerkelijk wordt geregeld dat de gemeenten structureel over voldoende middelen kunnen beschikken via het Gemeentefonds, en dat de gemeenten sturingsmogelijkheden en bevoegdheden krijgen die bij hun taken en verantwoordelijkheden passen, dat wordt geregeld dat gemeenten nooit meer in een situatie terecht kunnen komen waarbij wel de taken, maar niet de middelen bij de gemeenten terecht komen;

Over te gaan tot de volgende maatregelen:

  1. Indien het gestelde onder a) in het najaar van 2021 niet is geregeld niet meer met het kabinet te overleggen over nieuw beleid;
  2. Indien het gestelde onder a) en b) niet is geregeld voor het einde van het jaar, alle overleggen tussen gemeente en Rijk op te schorten, dus ook al het reguliere overleg over al lopende zaken;
  3. Indien het gestelde onder a) en b) in het voorjaar van 2022 niet heeft geresulteerd in én voldoende geld én aandacht van de regering en de Tweede Kamer, dan over te gaan op het ‘teruggeven’, niet uitvoeren en niet meer aanpakken van nieuwe taken, zoals bijvoorbeeld:
  • Geen begrotingen meer indienen bij de provincie
  • niet verder invoeren van de omgevingswet, waar mogelijk terugdraaien
  • niet meer handhaven op zaken waarvan de boetes naar de rijkskas gaan
  • niet meer meewerken aan de energietransitie
  • stoppen met het onderbrengen van statushouders
  • alle rekeningen voor urgente jeugdzorg niet betalen, maar naar het Rijk sturen ter betaling

En gaat over tot de orde van de dag

Ralf Sluijs                                                      Hart voor Den Haag / Groep de Mos           

[1] https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/rapporten/2020/12/15/stelsel-in-groei/stelsel-in-groei.pdf

[2] https://www.raadopenbaarbestuur.nl/binaries/raad-openbaar-bestuur/documenten/publicaties/2021/03/11/adviesrapport-rust-reinheid-regelmaat/Rust_Reinheid_Regelmaat_Advies-20210311.pdf