Richard de Mos: “Met strakke handhaving kansen grachten beter benutten!”

De Haagse binnenwateren verloederen in rap tempo. Gevaarlijk vaargedrag, veel wrak- en weesboten en mensen die illegaal op boten wonen. Ook is er heel veel troep en zwerfafval dat in de grachten terecht is gekomen. Ondertussen is de handhaving nergens te bekennen. Om het tij te keren pleit Hart voor Den Haag voor het invoeren van een vorm van ‘waterpolitie’ bestaande uit een team van handhavers van de gemeente. 

“Tijdens vaarseizoen van 1 april tot 1 oktober dient er structureel gemeentelijke waterpolitie op de Haagse binnenwateren aanwezig te zijn die controleren op alle zaken die in de verordening Haagse Binnenwateren staan,” stelt Hart voor Den Haag fractievoorzitter Richard de Mos, die wijst op hoe de gemeente Utrecht dit doet (1). “Sinds 2022 houdt die gemeente op drukke zomerdagen toezicht vanaf het water. Een aantal BOA’s (Buitengewoon Opsporingsambtenaren) heeft hiervoor hun vaarbewijs gehaald. Er wordt gecontroleerd of iedereen zich aan de regels houdt. Vanaf een boot kunnen de BOA’s makkelijker overtreders aanspreken en staan ze gelijkwaardiger tegenover de schipper en opvarenden dan wanneer ze vanaf de wal toezien. In 2022 hebben de Utrechtse BOA’s op het water 5 handhavingsacties uitgevoerd, in 2023 waren dat er 19 en in 2024 zijn dit er 44 geweest. Toezicht vanaf het water, eventueel gecombineerd met toezicht vanaf de wal, blijkt effectief. Dat moeten wij in Den Haag ook willen. Dat is niet alleen heel fijn voor woonbootbewoners en omwonenden, strak handhaven zal ook zorgen dat de kansen van het water, zoals watersport, toerisme en ecologische ontwikkelingen, veel groter beter benut kunnen worden.” 

Bijval

De Mos krijgt bijval van Hart voor Den Haag-collega Carlos Martinez van Andel. “Handhaving op de Haagse binnenwateren is op dit moment geen specifiek benoemde prioriteit binnen de huidige Nota Toezicht en Handhaving. Er wordt dus nauwelijks gehandhaafd en dat zien wij terug aan de verloedering op en rondom het water,” aldus Martinez van Andel, die stelt dat de verordening Haagse Binnenwateren nu al een aantal handvatten om te treden. “Maar er gebeurt niets. Het college beschikt niet over een specifiek overzicht van incidenten waarbij boten betrokken waren, want er wordt niets bijgehouden. Eigenaar die hun boten laten verpauperen ontspringen de dans, illegaal slapen op boten wordt niet tegengegaan en afvalhufters wordt geen strobreed in de weg gelegd om de grachten te vervuilen. Ondertussen verkeren heel wat kades in erbarmelijke staat. Het korte antwoord op vraag over wat de gemeente qua handhaving op het water zegt genoeg; ‘Niks’.” (2)

Aanval openen op wrakboten

De Mos en Martinez van Andel willen dat de gemeente de aanval opent op wrak- en weesboten. “Deze boten moeten, na een waarschuwing, actief worden verwijderd en naar een opslagplaats gebracht worden. De boten kunnen, na het voldoen van gemaakte kosten, door de eigenaar worden opgehaald. Wordt een boot niet opgehaald? Dan wordt deze verkocht via een veiling of vernietigd,” aldus beide raadsleden, die zo ligplaatsen willen genereren voor booteigenaren die wél een toevoeging voor de Haagse grachten zijn. 

Hart voor Den Haag stelt raadsvragen aan het college. 

———————————–

(1) https://share.google/uJ2rZvXEDL1rRkVrD 

(2) Antwoord op eerder gestelde schriftelijke vragen: De handhavingsorganisatie ziet toe op naleving van de Verordening op de Binnenwateren (VOB). Hierbij wordt onder andere gecontroleerd op de aanwezigheid van vaartuigen die niet voldoen aan de gestelde eisen zoals bijvoorbeeld wrakboten of ondergelopen boten. Ook wordt toezicht gehouden op het bezit van een geldig Vignet Binnenwater in het kader van de binnenhavenbelasting. Daarnaast wordt in samenwerking met de politie incidenteel gecontroleerd of sprake is van (mogelijk) illegale bewoning van vaartuigen. Hierbij wordt, waar nodig, integraal opgetreden. Tot slot is de handhavingsorganisatie verantwoordelijk voor de uitgifte van vergunningen voor o.a. woonschepen en bedrijfsschepen en het toezicht op de naleving van de daaraan verbonden voorwaarden. Handhaving op de Haagse binnenwateren is op dit moment geen specifiek benoemde prioriteit binnen de huidige Nota Toezicht en Handhaving (RIS 321213). Dit betekent dat structureel toezicht op de VOB niet tot de reguliere handhaving behoort. In de praktijk wordt er daarom met name gehandhaafd op basis van meldingen van inwoners of signalen van ketenpartners en vinden er incidenteel gerichte acties plaats wanneer daar aanleiding toe is. 2)In 2024 zijn 158 mutaties geregistreerd in het kader van overtredingen van de Verordening op de Binnenwateren. Vanwege de anonimiseringsperiode van deze gegevens, conform de geldende privacywetgeving, is het niet met zekerheid vast te stellen of dit aantal overeenkomt met evenveel afzonderlijke boten. 3)In 2024 zijn in totaal 12 lasten onder bestuursdwang opgelegd, waarbij vaartuigen daadwerkelijk door de gemeente zijn verwijderd. Daarnaast zijn 3 lasten onder dwangsom opgelegd met als doel de overtreding van VOB te beëindigen en herstel door de overtreder zelf te bevorderen. Verder zijn er 4 boetes uitgeschreven, onder meer voor het innemen van een ligplaats buiten de aangewezen kaden en het veroorzaken van overlast bij vaartuigen, zoals het beklimmen of losmaken daarvan. 4)Het college beschikt niet over exacte cijfers over het aantal gevallen waarin personen overnachten op boten in de Haagse wateren. De handhaving van dit soort situaties valt primair onder de verantwoordelijkheid van de politie. In de praktijk worden dergelijke meldingen doorgaans onder bredere categorieën zoals ‘overlast door persoon’ of ‘dakloosheid’ geregistreerd.
Daarbij wordt niet standaard vastgelegd dat het om een verblijf op een boot gaat. Hierdoor is het op dit moment niet mogelijk om een volledig en betrouwbaar beeld te geven van het aantal gevallen waarin sprake is van illegale overnachting op boten. Wel houdt de gemeente de vinger aan de pols waar het gaat om signalen van overlast of kwetsbaarheid in de openbare ruimte, in samenwerking met de politie en andere partners.Waar nodig wordt op casusniveau opgetreden. 5)Het college beschikt niet over een specifiek overzicht van incidenten in 2024 waarbij boten betrokken waren, zoals branden of (gedeeltelijk) zinken. De gemeente ontvangt deze gegevens niet structureel en beschikt daarom niet over eigen cijfers. Bovendien worden dergelijke incidenten in de registratiesystemen vaak onder bredere categorieën geplaatst, waardoor niet altijd zichtbaar is dat het om een boot gaat. Dit maakt het lastig om betrouwbare en volledige informatie over dit type incidenten te verzamelen. Voor zover bij het college bekend, heeft zich in 2024 één ernstig incident voorgedaan: een explosie en brand op een recreatieboot aan de Veenendaalkade, waarbij meerdere personen gewond raakten. Andere soortgelijke incidenten zijn op dit moment niet bekend.

(3) https://www.leidschdagblad.nl/regio/leiden/leiden-opent-aanval-op-oude-wrakken/10727533.html