De linkse partijen zijn er in hun doorgeslagen duurzaamheidsgedram goed in: automobilistje pesten met even zo talrijke als kansloze wegversmallingen, de ongebreidelde uitrol van betaald parkeren en het maximeren van het aantal parkeervergunningen. Ondertussen wordt er niet daadkrachtig werk gemaakt van het door hen zo bewierookte alternatief, het openbaar vervoer. Sterker nog: Nederland heeft het duurste openbaar vervoer van heel de Europese Unie. Een reisje met bus, tram of tram is in ons land gemiddeld 35 procent duurder dan in andere Europese landen. (1)

“Doordat het dure OV nog steeds geen goed alternatief is voor de auto, komen mensen, ondanks alle pesterijen van de D66-verkeerswethouder, er ook niet uit”, aldus Hart voor Den Haag fractievoorzitter Richard de Mos, die vindt dat het vastgelopen verkeer om drastische maatregelen vraagt. Hij wijst daarbij naar de Estse hoofdstad Tallinn die in 2013 als eerste hoofdstad wereldwijd gratis openbaar vervoer introduceerde voor alle burgers (2). De Mos refereert ook naar Luxemburg dat als eerste land ter wereld gratis OV invoerde. (3) Het land telt hetzelfde aantal inwoners als de gemeente Den Haag over een aantal jaar. De Mos:  “Estland en Luxemburg hebben laten zien dat het kan. Ik zie niet waarom het bij ons niet kan. Sterker nog, ik zou als Den Haag trendsetter willen zijn voor het invoeren van gratis OV in de rest van Nederland”.


Het idee om het trams en bussen gratis te maken in de Estse hoofdstad ontstond door een vergelijkbare situatie als in Den Haag: het dichtslibbende wegennet, waardoor files een probleem waren geworden. Sinds Estland in 1991 onafhankelijk werd van de voormalige Sovjet-Unie, is het aantal mensen dat een auto heeft verdubbeld. Het wegennet volgde niet. Den Haag kent door enorme bevolkingsgroei een vergelijkbare situatie. 

“Critici toonden zich sceptisch en vonden het idee van gratis openbaar vervoer populistisch en vooral… onbetaalbaar. Er kwam uiteindelijk een referendum aan te pas om de zaak te klaren”, aldus De Mos, die erop wijst dat ruim 10 jaar later het openbaar vervoer in Tallinn niet ten onder is gegaan, maar is verbeterd. De 12 miljoen euro die men aan inkomsten mist, wordt o.a gecompenseerd door de groei van de lokale bevolking, wat meer belastinginkomsten heeft gegeneerd. Ook toeristen en niet-inwoners van Talinn moesten gewoon blijven betalen voor hun ticket. De resultaten zijn opmerkelijk: het gebruik van tram en bus is met 10% gestegen, terwijl er 10% tot 15% minder wagens in de stad rijden, wat het fileleed heeft verzacht. Omdat OV inmiddels in bijna het hele land gratis is, heeft gratis transport samen met de toegenomen mobiliteit ook de toegang tot werk aangezwengeld.Banen werden door goed OV letterlijk beter bereikbaar. Andere landen tonen interesse: Frankrijk, Zweden, Polen, Italië en Duitsland hebben zich in Tallinn gemeld. 

Om het gratis OV te bekostigen rekent de stad dus op extra inkomsten die voortvloeien uit de komst van nieuwe inwoners die naar de stad verhuizen. “Nou laat het inwoneraantal, bij ongewijzigd beleid, in onze stad de komende decennia nou ook met tienduizenden tegelijk groeien”, aldus De Mos, die ook wijst op de enorme inkomsten in het Parkeerfonds, waarvan de burgers eens de lusten in plaats van de lasten mogen krijgen. Daarnaast wil De Mos dat er maatregelen worden genomen om het stadsvervoer zowel uit te breiden als veel beter te promoten. “Bijvoorbeeld met een nachttram naar Scheveningen.” 

De Mos erkent dat het gratis openbaar vervoer in Tallinn ook is gerealiseerd door anti-automaatregelen. “Maar die narigheid heeft wethouder Van Asten allang over ons uitgestrooid. Laat ie na de lasten nu maar eens met lusten komen en met een echte oplossing voor onze dichtslibbende stad”, aldus De Mos die aankondigt dat zijn partij bij de Begrotingsbehandeling zal pleiten voor een onderzoek naar gratis OV. 

MRDH

De Mos wijst tenslotte op de MRDH, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, waar het vervoervraagstuk is ondergebracht bij 23 gemeenten die daarvoor hun kennis en krachten bundelen. “Hoe mooi zou het zijn dat gratis OV voor de bijna 2,4 miljoen inwoners binnen deze regio werkelijkheid kan worden?” 

(1) https://www.hartvannederland.nl/nieuws/nederlands-openbaar-vervoer-duurste-van-heel-de-eu
(2) https://businessam.be/estland-maakt-openbaar-vervoer-gratis-andere-eu-landen-komen-kijken/
(3) https://www.ad.nl/buitenland/openbaar-vervoer-gratis-in-heel-luxemburg~a400f59c/