Voorzitter, 

De bevolkingsprognose voor Den Haag. Goed dat we hierover een werkbespreking hebben gehouden. Links georiënteerde partijen schitterden door afwezigheid bij een werkbespreking over het belangrijkste thema waar onze stad de komende 20 jaar mee te maken krijgt …. de bevolkingsgroei en de gevolgen daarvan voor de Haagse woningmarkt en voorzieningen.

In aanloop naar de behandeling van dit onderwerp, heb ik er met veel mensen over gesproken. Ook met het op het politieke speelveld meer links georiënteerde vrienden. Mijn opvattingen over dit thema zijn wel bekend. Al jaren roep ik op tot maatregelen om de Haagse woningzoekenden voorrang te geven boven nieuwkomers. Maar ik voel ook aan dat dit nogal wat is. Met gericht beleid voor mensen barrières opwerpen om in onze mooie stad te komen wonen. Dat doe ik liever niet. Toch vind ik dat we dat in Den Haag nu wel moeten doen. De druk op de woningmarkt en voorzieningen word te groot. Het absorptievermogen van de stad is bereikt, specifiek op het gebied van onderwerpen waar wij het in deze commissie over hebben zet ik dat in 5 thema’s uiteen. Deze thema’s raken volkshuisvesting, gebiedsontwikkeling en woonbeleving! 


Volgens de prognoses zullen er tot 2040 zo’n 80.000 nieuwe inwoners bijkomen. Dat betekent een toevoeging zo groot als de stad Schiedam en misschien meer tot de verbeelding sprekend, bijna zo groot als een stad als Delft, een toevoeging binnen de huidige Haagse stadsgrenzen die al tot de rand is vol gebouwd.

Ik zoom in op de sociale huurmarkt. Er gaan tot en met 2030 pakweg 10.000 sociale huurwoningen gebouwd worden maar de bevolkingsgroei in die periode is 50.000 nieuwkomers. Er zijn nu al meer dan 150.000 woningzoekenden voor een sociale huurwoning. Dat is een tekort van zo’n 70.000 woningen! De inschrijfduur voor iemand zonder urgentieverklaring loopt op tot 7 jaar! Starters komen niet aan een woning. Met de huidige bevolkingsprognoses loopt het aantal woningzoekenden op en neemt de inschrijfduur toe! We kunnen bouwen tot we een ons wegen maar als door nieuwkomers de vraag naar woningen harder toeneemt dan het aanbod hollen we achteruit! Voor de periode na 2030 is het vooruitzicht wellicht nog dramatischer. Tussen 2030 en 2040 is de bevolkingsgroei 30.000 nieuwkomers maar zijn er geen woningen in de prognoses! Het absorptievermogen is bereikt. 


Op de particuliere huurmarkt is het verhaal niet beter. Het aantal arbeidsmigranten dat naar onze stad zal afreizen zal ook de komende jaren niet afnemen. Het aantal beschikbare woningen echter wel. Door de opkoopbescherming die zal worden ingevoerd zullen er voor hen minder woningen beschikbaar komen met nog meer wantoestanden in de bestaande woningvoorraad tot gevolg. Het absorptievermogen is bereikt.

Het stadsbestuur wil bouwplannen er doordrukken die alleen gedragen worden door ontwikkelaars. Bewoners worden vaak niet eens gehoord. Onderzoek toont aan dat de bouwplannen bouwhoogtes en bouwvolumes laten zien, met waarden van windhinder en schaduwwerking die boven het eigen Haagse beleid uitstijgen. Maar de plannen worden door gedrukt om toch maar genoeg woningen te realiseren. Het absorptievermogen is bereikt.

Het recht op huisvesting is een grondrecht en een recht voor iedereen. Door de bevolkingsgroei staat dit recht onder druk. Evenals de mogelijkheid gebruik te maken van voorzieningen. Bij bouwplannen zien we steeds hetzelfde patroon: alle aandacht gaat naar het bouwen van woningen. De claim op ruimte om de bevolkingsgroei te faciliteren en woningen te bouwen is zo groot dat er geen ruimte is voor voorzieningen zoals scholen, zorg en speelplekken voor onze kinderen. Recent zagen we zelfs plannen voor het Bronovo ziekenhuis dat plaats moet maken voor appartementen. Voor kinderen is het niet meer vanzelfsprekend om de sport te doen die ze willen, nee de beschikbaarheid om lid te worden is leidend, de keuzevrijheid word daardoor beperkt. In de klas van mijn jongste zoontje zitten kinderen die lid willen worden van de voetbalclub in de wijk, maar die neemt geen nieuwe leden meer aan! Het absorptievermogen is bereikt.

 In oude stadswijken waar iedereen elkaar kende weten mensen niet meer wie de buren zijn omdat de bewoners daar om de paar maanden wisselen. De sociale samenhang die de oude stadswijken kenmerkte brokkelt af. Hoe groter de etnische diversiteit in een wijk hoe lager de sociale samenhang. Het absorptievermogen is bereikt. 

Resumé voorzitter: 

Het absorptievermogen van de stad is bereikt: 

  • Er is een schrijnend tekort aan huur woningen 
  • Binnen de bestaande stad zijn weinig geschikte bouwlocaties, om toch grote aantallen woningen te realiseren komt de leefomgeving in de bestaande stad onder druk te staan, dit zien we in de Binckhorst, het CID en Zuidwest 
  • De claim op ruimte om de bevolkingsgroei te faciliteren en woningen te bouwen is zo groot dat er geen ruimte is voor voorzieningen 
  • De sociale samenhang die de oude stadswijken kenmerkte brokkelt af. 

 Daarom dus moeten we ook beleid maken op bevolkingsgroei. 

Hart voor Den Haag komt daarom met een paar suggesties:

Een deel van de nieuwkomers zal met een urgentieverklaring ook aanspraak kunnen maken op die schaarse sociale huurwoningen. Onder de nieuwkomers in deze groep zitten asielmigranten, zij krijgen met een urgentieverklaring een sociale huurwoning toegewezen. In navolging van de fractievoorzitter van Hart voor Den Haag in de algemene politieke beschouwingen pleit ik er ook hier voor de wettelijke taakstelling niet langer uit te voeren. Graag een reactie van de wethouder.

Ook moet er wat Hart voor Den Haag betreft een onderzoek komen naar mogelijke maatregelen om de bevolkingsgroei in Den Haag af te remmen. Het invoeren van economische en maatschappelijke gebondenheid is zo’n maatregel. Door het invoeren van zo’n maatregel komen er meer woningen beschikbaar voor mensen die al in Den Haag wonen. De maatregel remt de groei van het aantal nieuwkomers af.

 Het overgrote deel van de migratie is arbeidsmigratie. Hoe staat het met woningen voor arbeidsmigranten in het Westland en Lansingerland? De wethouder zou zijn tanden hierin zetten maar uit de prognose blijkt in elk geval dat de onderzoekers weinig vertrouwen in de lobby van de wethouder hebben. Ik hoor graag van de wethouder hoe de gesprekken verlopen.