Als klein kind dacht ik dat heel Nederland op 5 mei mijn verjaardag vierde. Overal hingen vlaggen, er waren festivals en mensen leken extra vrolijk – natuurlijk, omdat ík jarig was. Mijn moeder liet me een beetje in de waan als ik riep: “Wat leuk dat iedereen voor mij de vlag uithangt!” Pas later begreep ik dat het Bevrijdingsdag was, maar het idee dat het hele land mijn verjaardagsfeestje meevierde, vond ik prachtig.
Op 5 mei vieren we onze vrijheid. Vandaag staan we stil bij het feit dat Nederland tussen september 1944 en mei 1945 door de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koninkrijk en Polen werd bevrijd. Precies tachtig jaar geleden capituleerde de Duitse bezetter. Het blijft uiterst curieus dat Bevrijdingsdag in de praktijk geen échte, jaarlijkse nationale feestdag is. Vaak is het een gewone werkdag. Slechts eens in de vijf jaar zijn de meeste mensen vrij van hun werk. Daarmee doen we deze dag én de betekenis ervan schromelijk tekort.
Vrijheid is namelijk het allerbelangrijkste fundament van onze samenleving. Het is wat ons verbindt, ongeacht afkomst, geloof of politieke voorkeur. En juist daarom verdient 5 mei een zeer prominente plek op de kalender – elk jaar weer.
In een tijd waarin de wereld opnieuw hevig op zijn grondvesten schudt – met een grote, bloedige oorlog in Europa en sterk groeiende maatschappelijke verdeeldheid en polarisatie in het hele Westen – is het belangrijker dan ooit dat we stilstaan bij wat vrijheid betekent.
Tegenstanders van een structurele vrije dag op 5 mei wijzen vaak op de economische kosten. Een extra nationale feestdag vermindert de productiviteit en kost dus geld. Maar is de waarde van vrijheid wel in geld uit te drukken?
In ons land vieren we elk jaar Koningsdag, waarop mensen massaal in het oranje de straat op gaan. We kennen ook Nieuwjaarsdag, Pasen, Hemelvaartsdag, Pinksteren en Kerst als vrije dagen. Maar de dag waarop we onze meest fundamentele waarde vieren – onze vrijheid – moet het helaas met een bescheiden bijrol doen.
Het zou een krachtig signaal zijn om van 5 mei eindelijk een échte, jaarlijkse nationale feestdag te maken. Ik roep de landelijke politiek en de werkgevers, onder meer verenigd in VNO-NCW en MKB-Nederland, dan ook op om dit via de cao’s te regelen. We eren daarmee niet alleen al die jonge Amerikanen, Canadezen, Britten en Polen die vochten voor onze vrijheid, maar versterken ook het bewustzijn dat vrijheid verre van vanzelfsprekend is.
Kortom, maak van Bevrijdingsdag, 5 mei, een échte nationale feestdag. Elk jaar en voor iedereen.
En wat mij betreft organiseert Den Haag, de ‘Stad van Vrede en Recht’, voortaan elk jaar op 5 mei een groots Nationaal Bevrijdingsfeest. Ik stel me een feest voor met landelijke uitstraling. Dus met veel meer klasse en allure dan, met alle respect, het festival dat we tot dusver kennen in onze stad. Kijk naar hoe indrukwekkend Parijs elk jaar weer Quatorze Juillet viert, kijk naar hoe de Amerikanen Fourth of July vieren. Het mag hier allemaal wel wat grootser, stijlvoller en uitbundiger.
Bevrijdingsdag, 5 mei, een échte jaarlijkse nationale feestdag, met een groots Nationaal Bevrijdingsfeest in Den Haag: dat zou een heel mooi verjaardagscadeau zijn!